Σημαντικός σταθμός το Συνέδριο για την Κοινωνική Οικονομία

στο Αίγιο στις 29/11/2015

Σημαντικός σταθμός ήταν το συνέδριο για την Κοινωνική οικονομία, που έγινε στις 29 Νοεμβρίου στο Πολιτιστικό Κέντρο Αιγίου "Αλέκος Μέγαρης", με τη διοργάνωση της Α.Μ.Κ.Ε. "ΕΡΥΜΑΝΘΟΣ" και με την αιγίδα του Πανελλήνιου Παρατηρητηρίου Οργανώσεων Κοινωνίας Πολιτών.

Το βασικό θέμα της ημερίδας ήταν ο νέος θεσμός των κοινωνικών αναπτυξιακών συμπράξεων σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση. Ήταν η τρίτη συνδιάσκεψη μέσα στο Νοέμβριο, αφού προηγήθηκε οι προσυνεδριακές ημερίδες στην Αθήνα στις 5 Νοεμβρίου και στη Λάρισα στις 19 του μήνα. Όπως επεσήμαναν οι διοργανωτές, θα ακολουθήσουν ανάλογες προσυνεδριακές διαδικασίες δικτύωσης των Κοινωνικών Συμπράξεων, σε όλες τις περιφέρειες, μέχρι το Μάρτιο που θα γίνει για πρώτη φορά πανελλήνιο συνέδριο για την Κοινωνική Οικονομία στην Αθήνα.

Τα ζητήματα που αναπτύχθηκαν ήταν, μεταξύ άλλων, και τα εξής: "Συλλογικότητες, κοινωνικό κεφάλαιο - Κοινωνικές Συμπράξεις και δημιουργία Κοιν.Σ.Επ.", "Δικτύωση Κοιν.Σ.Επ. στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος", Θεσμικές Συμπράξεις Κοινωνικών Επιχειρήσεων με Ο.Τ.Α. και άλλους κοινωνικούς και δημόσιους φορείς", Κοινωνική Οικονομία - τοπικότητα - γέφυρες εμπιστοσύνης παραγωγών καταναλωτών", "Χτίζοντας γέφυρες επικοινωνίας", Κοινωνική οικονομία και Τοπική Αυτοδιοίκηση", "Αρωματικά βότανα και οικοτουρισμός", "Η εμπειρία δικτύωσης Κοιν.Σ.Επ. Αττικής", "Κοινωνικά υποστηριζόμενη Γεωργία", "Η επανάσταση στη Γεωργία", "Ο σχεδιασμός για την οικονομική βιωσιμότητα των Κοιν.Σ.Επ.", "Κοινωνικά δίκτυα και διακρατικότητα" & "Η Κοιν.Σ.Επ. ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ", "Ο ρόλος των εθελοντικών οργανώσεων στην υποστήριξη της τοπικής κοινωνικής επιχειρηματικότητας".

Τις εργασίες του συνεδρίου άνοιξε ο κ. Βασίλης Τακτικός, συντονιστής Πανελλήνιου Παρατηρητηρίου, που ταυτόχρονα τυγχάνει και εκπρόσωπος σε περιφερειακό επίπεδο της Α.Μ.Κ.Ε. "ΕΡΥΜΑΝΘΟΣ". Ο Βασίλης Τακτικός επεσήμανε ότι η κοινωνική οικονομία σήμερα ξανανοηματοδοτεί τον κόσμο. Είναι ο θεσμός για την ουσιαστική αντιμετώπιση της ανεργίας σε παγκόσμιο επίπεδο, ο θεσμός δραστικής αντιμετώπισης του κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού, ο θεσμός ενεργοποίησης των τελματωμένων υλικών και ανθρώπινων πόρων, ο θεσμός που μπορεί να δώσει ώθηση στις τοπικές κοινωνίες και ιδιαίτερα στην τοπική αυτοδιοίκηση, για να ενισχύσει τις κοινωνικές δομές και τις κοινωνικές υπηρεσίες. "Καθώς η μισθωτή εργασία εξασθενεί, στο πλαίσιο της τρίτης βιομηχανικής επανάστασης που ζούμε σήμερα, και τα εργατικά χέρια αντικαθίστανται από τις νέες τεχνολογίες, τη ρομποτική και τους αυτοματισμούς, οι θεσμοί και οι πρακτικές της κοινωνικής οικονομίας επινοούν και εφευρίσκουν τη νέα κοινωνική επιχειρηματικότητα, που στηρίζεται στη μείωση του κόστους των ανταλλαγών, τις αλληλέγγυες συλλογικές σχέσεις, τη δικτύωση και το κοινωνικό μάρκετινγκ που περιορίζουν τους μεγάλους μεσάζοντες και την κερδοσκοπία. Το ισχυρό χαρτί των κοινωνικών επιχειρήσεων είναι ότι μπορούν να λειτουργούν, είτε χωρίς κέρδος είτε με χαμηλή κερδοφορία, και να είναι βιώσιμες, εξασφαλίζοντας εισόδημα σε αυτούς που εργάζονται μέσα από τέτοιες επιχειρήσεις σε συνεταιρισμούς και μη κερδοσκοπικές εταιρείες. Και το επιτυγχάνουν αυτό, σε αντίθεση με τους "νόμους" της ιδιωτικής οικονομικής της αγοράς, γιατί ενσωματώνουν το κοινωνικό κεφάλαιο ως αντιστάθμισμα του χρηματικού κεφαλαίου, δημιουργώντας σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. και αυτό αποδεικνύεται έμπρακτα από την αναπτυσσόμενη βιωσιμότητα της συνεταιριστικής οικονομίας σε όλο τον κόσμο και το αποδεικνύουμε κι εμείς σήμερα, φέρνοντας σε επαφή τους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς της Αττικής με τους αγροτικούς κοινωνικούς συνεταιρισμούς της Αιγιαλείας και της ευρύτερης περιοχής. Αυτό θα είναι και η ολοκλήρωση των σημερινών εργασιών της Κυριακής, αφού στο τέλος πενήντα περίπου εκπρόσωποι και από τις δύο πλευρές θα συζητήσουν πώς μπορούν να αναπτύξουν τις ανταλλαγές μεταξύ κοινωνικών επιχειρήσεων της περιοχής και της Αθήνας." Επισήμανε τις δυνατότητες που έχουν οι οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών, διότι ως αυτόνομη ενότητα, αλλά και ως εταίρος συνεργασίας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι οργανώσεις έχουν να υποδείξουν και να εφαρμόσουν ένα άλλο αποκεντρωμένο και συνεργατικό μοντέλο. Επιπλέον, σημείωσε ότι για τη χώρα μας, που ο κρατικός μηχανισμός δεν είναι φιλικός στις συμμετοχικές διαδικασίες, είναι απαραίτητη η συγκρότηση περιφερειακών και τοπικών "Κοινωνικών Αναπτυξιακών Συμπράξεων", και το "κλειδί" για τις Κοινωνικές Αναπτυξιακές Συμπράξεις και τις δομές Στήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας είναι ο επικοινωνιακός σχεδιασμός με διαδικτυακά εργαλεία δικτύωσης και ενημέρωσης ανοικτά σε όλους για διάχυση ενημέρωσης και τεχνογνωσίας στην οργάνωση κοινωνικών επιχειρήσεων.

Έπειτα, τη σκυτάλη πήρε ο κ. Ευάγγελος Σπινθάκης, πρόεδρος Πανελλήνιας Σύμπραξης ΠΕΣΚΟ Κοινωνικής Οικονομίας, ο οποίος αναφέρθηκε στην κοινωνική οικονομία. ως μία νέα μορφή οικονομίας. Χρησιμοποιώντας μάλιστα μία φράση του Γκάντι, τόνισε πως δεν υπάρχει πλούτος χωρίς εργασία. Η απληστία και ο εγωισμός, κατά τον ίδιο, είναι βασικά χαρακτηριστικά που τις χαρακτηρίζει ως σημερινές ασθένειες του πολιτισμού μας. Για τούτο το λόγο, είναι αναγκαία η επανακάλυψη παλαιών δρόμων, καθώς και η συνεργασία, με σκοπό τη δημιουργία εισοδήματος για τους έχοντες ανάγκη.

Ο κ. Δημήτρης Μιχαηλίδης έκανε λόγο για την κοινωνική οικονομία, που στην ουσία πρόκειται για συνεταιριστική οικονομία. Διαχώρισε τις μορφές εταιρειών σε δημόσιες επιχειρήσεις (ΔΕΚΟ), σε ιδιωτικές επιχειρήσεις (ΑΕ ΕΠΕ κ.λπ.) και σε κοινωνικές επιχειρήσεις (συνεταιρισμοί). Διαχώρισε επίσης, με σαφήνεια, τα δημόσια οικονομικά, την ιδιωτική οικονομική από την κοινωνική οικονομία. Στις κοινωνικές επιχειρήσεις δεν ισχύουν οι ίδιοι κανόνες που ισχύουν στην οικονομία της αγοράς, η οποία έχει ως βασικό κίνητρο το κέρδος. Επίσης η κοινωνική οικονομία συνδέεται με την τοπικότητα και είναι μία μετεξέλιξη της οικιακής οικονομίας, στην οποία δεν υπάρχουν πολλοί "μεσάζοντες" στην εφοδιαστική αλυσίδα. Γι ' αυτό και μειώνεται το κόστος των ανταλλαγών προς όφελος και των παραγωγών και των καταναλωτών. Οι κοινωνικές επιχειρήσεις έχουν σκοπό να παράγουν εισόδημα στα μέλη τους και η βιωσιμότητά τους εξαρτάται από αυτό, και όχι από την κερδοφορία τους. Η κοινωνική οικονομία είναι το αντίδοτο της τοπικότητας απέναντι στην παγκοσμιοποίηση της αγοράς. Δεν ακολουθεί τις νόρμες της πιστοποίησης των προϊόντων που ταξιδεύουν μακρά. Η πιστοποίηση γίνεται πρόσωπο με πρόσωπο. Άλλο πράγμα είναι να έχουν μια ετικέτα τα προϊόντα προέλευσης και άλλο η πιστοποίηση από έναν οργανισμό που ανεβάζει το συνολικό κόστος ενός προϊόντος.

Ο Αλέξανδρος Οικονόμου, διευθυντής της κοινωνικής επιχείρησης "Έδρα", μίλησε για την απληστία, χαρακτηρίζοντάς την ως ακόρεστη ενεργειακή πείνα και εντάσσοντάς την στα ευρύτερα πλαίσια της παθογένειας της ελληνικής κοινωνίας. Η παθογένεια αυτή ξεκινά ήδη ακόμη από το σχολείο, όπου η ομαδικότητα είναι κάτι που εκλείπει, με αποτέλεσμα να είναι μία έννοια, την οποία οι άνθρωποι δεν διδάσκονται. Το ζητούμενο, για τον ίδιο, είναι η οριζόντια συμμετοχή σε δράσεις, αλλά και η δημιουργία κοινωνικών αγαθών, στα πλαίσια της κοινωνικής οικονομίας, που θα πρέπει να επιστρέφουν στην κοινωνία.

Στη συνέχεια, μίλησε ο κ. Στέλιος Κατωμέρης, πρόεδρος Πε.Μη. Κοιν.Σ.Επ. Αττικής (www.socialcoop.gr), ο οποίος ανέφερε ότι τόσο ο ίδιος όσο και οι συνεργάτες του εκπροσωπούν τη μαχόμενη κοινωνική επιχειρηματικότητα, μέσα από την ένωση 30 Κοιν.Σ.Επ. στη γεωγραφική περιφέρεια Αττικής. Τόνισε ότι η σύμπραξη με θεσμική και καταστατική μορφή των κοινωνικών επιχειρήσεων είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση των ποικίλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ένας κοινωνικός επιχειρηματίας σήμερα. Ανέφερε ως παράδειγμα το εξοντωτικό τέλος επιτηδεύματος των 1000€ στην Αττική το οποίο επιβάλλεται σε όλες ανεξαιρέτως τις Κοιν.Σ.Επ. ακόμη και με μηδενικό τζίρο. Στην συνέχεια, έκανε λόγο για το όραμα αλλά και την αναγκαιότητα που αφορά στην δημιουργία 13 περιφερειακών θεσμικών οργάνων όπως ο Πε.Μη. Κοιν.Σ.Επ. (ένα όργανο ανά περιφέρεια), και στην συνέχεια σε μια πανελλήνια ομοσπονδία που θα ενώνει και εκπροσωπεί την Ελληνική κοινωνική επιχειρηματικότητα σε διεθνές επίπεδο. Ζητούμενο για τον ίδιο αποτελεί το να εισαχθούν οι Κοιν.Σ.Επ. στην πραγματική οικονομία άμεσα, καθώς και στη συνεργασία μεταξύ Κοιν.Σ.Επ και των τοπικών παραγωγικών συνεταιρισμών για την δημιουργία σημείων διάθεσης των συνεταιριστικών προϊόντων στην Αττική.

Ο κ. Δήμος Βαρβιτσιώτης, πρόεδρος του Α.ΚΟΙ.Σ.Δ.Α. που υλοποίησε το πρόγραμμα ΤΟΠΣΑ της Α.ΚΟΙ.Σ.Δ.Α., ανέπτυξε τα αποτελέσματα της πράξης "Κοινωφελείς Συνέργειες Επιχειρήσεων" της Αναπτυξιακής Κοινωνικής Σύμπραξης της Δυτικής Ελλάδας. Πιο συγκεκριμένα αναφέρθηκε στη σημαντικότητα της ανάδειξης της οικολογικής γεωργίας, αλλά και στο γεγονός ότι με τη διεξαγωγή προγραμμάτων, δημιουργήθηκαν πράγματι νέες θέσεις εργασίας. Προτείνει τη σύσταση 8 κοινωνικών επιχειρήσεων, και ειδικά στο Αίγιο τη δημιουργία ενός κοινωνικού φροντιστηρίου. Τέλος, τόνισε πως οι Κοιν.Σ.Επ. οφείλουν να ενδιαφέρονται για την ουσία, να έχουν σκοπούς παραγωγικούς, και όχι να έχουν ως πρωταρχικό σκοπό το κέρδος και τα χρήματα.

Ο κ. Κωνσταντίνος Οικονομόπουλος, γενικός γραμματέας της Κοινωνίας 3/3 Α.Μ.Κ.Ε. (www.3ts.gr), ανέφερε τη δημιουργία δύο κοινωνικών επιχειρήσεων: "Εργάτες της Γης" (www.ergatesgis.com) και "Βιοτεχνήματα" (www.biotexnimata.com), και επεσήμανε της δράσεις των παραπάνω Κοιν.Σ.Επ. Για τον ίδιο, αυτό που είναι ζωτικής σημασίας είναι να γίνει μεταφορά των τεχνοκρατικών γνώσεων. Ο Κωνσταντίνος Οικονομόπουλος αναφέρθηκε επίσης αναλυτικά για το πρόγραμμα των περιφερειακών μηχανισμών κοινωνικής οικονομίας που προκηρύχθηκε τον Οκτώβριο του 2014, κατατέθηκαν προτάσεις σε όλες τις περιφέρειες και στη συνέχεια αποσύρθηκε προφανώς λόγω διαδικαστικών προβλημάτων που προέκυψαν και αναμένεται να επαναπροκηρυχθεί τους αμέσως επόμενους μήνες. Αναφέρθηκε στην εμπειρία που είχαν οι οργανώσεις της Κοινωνίας πολιτών στην Αττική και στην Πελοπόννησο που κατέθεσαν αυτό το σύνθετο πρόγραμμα, σε συνεργασία με πολλές ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. που συμμετείχαν σ' αυτές τις προτάσεις., Εν αντιθέσει με προτάσεις που κατατέθηκαν από αναπτυξιακές εταιρείες και δημόσιους φορείς που περιόριζαν σε δευτερεύοντα ρόλο τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς και τις οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών. Τόνισε πως είναι φανερό, μέσα από αυτές τις προσυνεδριακές διαδικασίες, ότι υπάρχουν συλλογικοί φορείς στη βάση της κοινωνικής οικονομίας, που πρέπει να εκφραστούν στα νέα σχήματα των κοινωνικών συμπράξεων, ώστε το πρόγραμμα να ωφελήσει πραγματικά αυτούς που το έχουν ανάγκη, και αυτούς για τους οποίους προορίζεται. Δηλαδή, τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς και τις μη κερδοσκοπικές συλλογικές επιχειρήσεις που παράγουν έργο και προϊόντα και δεν κάνουν απλά διαμεσολάβηση. Η τεχνογνωσία βεβαίως είναι περίπλοκη για τις μικρές κοινωνικές επιχειρήσεις, αλλά οι περιφερειακοί μηχανισμοί γίνονται ακριβώς για να μεταφέρουν αυτήν την τεχνογνωσία προς τα κάτω.

Ο κ. Τσολάκος Χρήστος για την "Κοιν.Σ.Επ. Σικυωνίων Λογής Καλούδια": "Καταφέραμε μια ομάδα ανθρώπων ως ΚΟΙΝΣΕΠ να ιδρύσουμε εδώ και 2 έτη ένα οπωροπαντοπωλείο, όπου διαθέτουμε προϊόντα τοπικών παραγώγων στηρίζοντας την τοπική αγροτική οικονομία, δημιουργώντας 2 νέες θέσεις πλήρους εργασίας με επιτυχία. Ήδη έχουμε περάσει στη πρωτογενή παραγωγή, καλλιεργώντας τα δικά μας προϊόντα (κηπευτικά) τα οποία διαθέτουμε τόσο στη λιανική, μέσα από το δικό μας κατάστημα, όσο και στη χονδρική, τροφοδοτώντας ομοειδής επιχειρήσεις, απασχολώντας περιοδικά επιπλέον εργαζόμενους. Συνεχίζουμε δυναμικά παράγοντας ποιοτικά προϊόντα επενδύοντας σε δίκαια αμειβόμενες θέσεις εργασίας με σε δίκαιη τιμή για τον καταναλωτή και τον παραγωγό. Παραμείνουμε αρωγοί στην κοινωνία που υποφέρει στηρίζοντας τις τοπικές δομές, απασχολώντας άνεργους και προσφέροντας σε τιμές παραγώγου τοπικά προϊόντα. Μέριμνα μας είναι η δίκαιη αμοιβή της εργασίας και όχι το κέρδος."

Ύστερα, ο κ. Ηλίας Τσουτσοπλίδης, οικονομολόγος, μίλησε για το μάρκετινγκ των κοινωνικών επιχειρήσεων, τονίζοντας πόσο σημαντική είναι η ευθυγράμμιση με τον κοινωνικό σκοπό της επιχείρησης, αλλά και με τις κοινωνικές ανάγκες. Επίσης, ένα ακόμη ζητούμενο είναι η δημιουργία προϊόντων σε άριστη ποιότητα, αλλά και η επίκληση στις αρχές της βιωσιμότητας.

Ο κ. Άρης Ηλίας, γεωπόνος που δραστηριοποιείται στην Κόρινθο, έκανε λόγο για την κοινωνικά υποστηριζόμενη γεωργία, και μίλησε για την ανάγκη δημιουργίας ενός στόχου που θα σχετίζεται με την ποιότητα του ίδιου του προϊόντος, και όχι μόνο με την ποιότητα της εμφάνισης του προϊόντος. Επίσης, ανέλυσε την πρόταση τρόπων εύκολης διακίνησης των προϊόντων και επεσήμανε τη διαφοροποίηση της συμβολαιακής γεωργίας από την κοινωνικά υποστηριζόμενη γεωργία.

Ο Παναγιώτης Αρβανίτης, βιοκαλλιεργητής στη Δάφνη Αχαΐας, ανέφερε πως αυτό που λείπει είναι η κοινωνική συνείδηση και αποτελεί στόχο και ζητούμενο. Τάσσεται υπέρ της αποκέντρωσης από τις μεγάλες πόλεις και επιστροφή των νέων στις επαρχίες, υπέρ της ανακύκλωσης και των ανακυκλώσιμων προϊόντων και υποστηρίζει την χρεία δημιουργίας μιας οικοκοινότητας. Έκλεισε το λόγο του λέγοντας χαρακτηριστικά πως "Δεν υπάρχουν άνεργοι, θέληση είναι αυτό που χρειάζεται."

Στη συνέχεια, ο Τάσος Νικολακάκης μίλησε για την αξία της ανακύκλωσης, συλλέγοντας ανακυκλώσιμα και παρέχοντάς τα πίσω στην κοινωνία. Για τον ίδιο, αυτό που είναι απαραίτητο είναι ο υπερτονισμός του "εγώ", δηλαδή να γίνεται οικειοποίηση του παραχθέντος προϊόντος. Δήλωσε επίσης, κατά τη γνώμη του, πως οι επίσημοι φορείς είναι εκείνοι που παρακωλύουν τη χρηματοδότηση των συνεταιρισμών, λόγω μεγάλων συμφερόντων. Η παροχή οικονομικής στήριξης στις Κοιν.Σ.Επ., λοιπόν, είναι ζωτικής σημασίας και πρωτεύουσας ανάγκης.

Ο κ. Νίκος Παπαδόπουλος ευχαρίστησε για την πρόσκληση που του δόθηκε, καθώς και για όλη αυτή την πρωτοβουλία του συνεδρίου. Αποτέλεσε για τον ίδιο μία ευκαιρία να μάθει περισσότερες πληροφορίες σε σχέση με τα θέματα που αναλύθηκαν στο εν λόγω συνέδριο.

Ο κ. Ν. Zhlima, πρόεδρος της Ηράκλειας Ένωσης Αττικής και της Reforma Reale Αλβανίας, επεκτάθηκε στην προσέγγιση των κοινωνικών δικτύων και στη διακρατικότητα. Σημείωσε πως η Ελλάδα αποτελεί τον καλύτερο στρατηγικό εταίρο για την Αλβανία. Ο άνθρωπος πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πρωταγωνιστής, και είναι σημαντικό να βρεθούν λύσεις. Τόνισε επίσης τα λόγια του Σωκράτη, "μία πόλη διοικείται από οργανωμένα συμφέροντα", αναφερόμενος στην γενικότερη επικρατούσα κατάσταση που αφορά στις Κοιν.Σ.Επ. Κλείνοντας το λόγο του, είπε πως το Δεκέμβριο στην Αλβανία θα φροντίσουν να προωθήσουν τις αρχές και τις αξίες Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το δεύτερο μέρος του συνεδρίου, κλείνει με τον κ. Γιάννο Παπαϊώαννου, μέλος του Δ.Σ. της Α.Μ.Κ.Ε. "Ερύμανθος", ο οποίος ανέλυσε την κοινωνική επιχειρηματικότητα στην Ηλεία, πιστεύοντας πως υφίσταται αδυναμία συλλογικότητας. Αυτό λοιπόν που είναι σημαντικό είναι να αναπτυχθεί η έμπνευση, η ευαισθησία και η αλληλεγγύη μεταξύ των πολιτών. Η πρόταση που έκανε είναι να γίνει ανακαίνιση και επαναλειτουργία του γηροκομείου στο νομό Ηλείας, και σε γενικότερο πλαίσιο να συνδεθούν τα προϊόντα με τον πολιτισμό μας.

Τέλος, σε αυτό το σημείο των διαδικασιών έγιναν πολλές ερωτήσεις από όλους τους συμμετέχοντες, ένας ζωντανός διάλογος που έδωσε τη δυνατότητα να εκφραστούν όλοι και να καταθέσουν τις απόψεις τους και την εμπειρία τους. Στη συζήτηση συμμετείχαν: ο Δημήτρης Μιχαηλίδης, ο Στέλιος Κατωμέρης, Ο Α. Στρατάκος από την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ "ΕΚΑΤΗ", ο Κ. Λυμπέρης από την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. "ΤΡΙΠΟΤΑΜΑ", η Γ. Λαλιώτη από την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. "ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ", η Ρ. Χαλκιαδάκη από την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. "ΈΛΛΗΝΙΑ ΓΗ", και η Μ. Χωριανοπούλου από την "ΜΕΛΙΦΕΡΑ, τοπική οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών".

Γράφει

Λαγκαδινού Ιωάννα

Διαβάστε περισσότερα »

ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Μας ενδιαφέρει στην εποχή μας ο άνθρωπος να είναι μοχλός της Ιστορίας και θεμέλιο ζωής και όχι η τεχνολογική εξέλιξη, που άλλαξε τις ισορροπίες στις κοινωνίες. Ο άνθρωπος μπορεί να ήταν μοχλός της τεχνολογικής εξέλιξης, όμως ο ίδιος αφοπλίστηκε και γι’ αυτό έχει γίνει έντονα αισθητό το πένθιμο χάσμα ανάμεσα στην τεχνική πρόοδο και στον άνθρωπο που περνάει στο περιθώριο.

Ο άνθρωπος όμως είναι καταδικασμένος να προοδεύει και γι’ αυτό η στροφή προς την κοινωνική οικονομία προβάλλει τώρα ως αναγκαιότητα περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Στην καρδιά της οικονομικής κρίσης η ασκούμενη κυβερνητική πολιτική, δεν πρόκειται να ανακάμψει, εάν δεν αξιοποιήσει τους νέους θεσμούς της συνεργατικής οικονομίας. Έχει παρατηρηθεί πως η κλασική οικονομική αντίληψη για τη θεραπεία της κρίσης είναι σε πλήρη αδυναμία και δεν μπορεί ν’ αντιμετωπίσει τα τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα και το δημόσιο χρέος που γιγαντώνεται. Αλλά το βασικό πρόβλημα για τους πολίτες είναι η αλματωδώς αυξανόμενη ανεργία που πλήττει όχι μονάχα τη νεολαία αλλά όλες τις ηλικιακές πληθυσμιακές ομάδες. 

Η Κοινωνική Οικονομία είναι μια διαδικασία δράσεων σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, με κοινωνικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς, που ανθίζει κυρίως στις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά εδώ δυστυχώς βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα.

Ωστόσο, υπάρχουν οι σκαπανείς που συστηματικά και επίπονα πολλές φορές, με συνεχή αρθρογραφία, με ομιλίες, ημερίδες και συνέδρια, διαφωτίζουν, προτρέποντας άτομα και φορείς να στραφούν στην κοινωνική επιχειρηματικότητα.

Βασικός στόχος της όλης αυτής δραστηριότητας είναι να προταθούν μοντέλα συνεργασίας και δικτύωσης συνεργατικών και επιχειρηματικών πρωτοβουλιών για ν’ αντιμετωπιστεί η ανεργία αλλά και η αστάθεια των παλιών μορφών επιχειρηματικότητας που αποδείχτηκαν ανεπαρκείς στο ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης που ταλανίζει κυρίως τη χώρα μας.

Ένας από αυτούς του σκαπανείς είναι και ο δημοσιογράφος Βασίλης Τακτικός που με επιμονή εργάζεται στα θέματα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, και απ’ ό,τι δείχνει τουλάχιστον η απήχηση και η εξάπλωση του Πανελλήνιου Παρατηρητηρίου οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, του οποίου υπήρξε πρωτεργάτης, η πρακτική αυτή έχει αρχίσει ν’ αποδίδει καρπούς.

Ας μην ξεχνάμε ότι ο θεσμός της κοινωνικής οικονομίας δεν είναι καινοφανής. Έχει βαθιές ρίζες και στην ελληνική παράδοση, αλλά στα νεότερα χρόνια συνεταιριστικές ιδέες υλοποιήθηκαν αποτελεσματικά σε ευρωπαϊκές χώρες. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο βασκικός συνεταιρισμός «Mondragon Assembly» στην Ισπανία, που δημιουργήθηκε στη δεκαετία του ’50. Στο συνεταιρισμό που εδρεύει στην κωμόπολη Μοντραγκόν, συμμετέχουν περίπου 25^ο εταιρίες και οργανισμοί και τη λειτουργία του διέπει η αρχή της δημοκρατικής και συλλογικής διαχείρισης από τους εργάτες-μέλη των εταιριών που τον απαρτίζουν.

Ο πλέον ενδεδειγμένος δρόμος για αντιμετώπιση της κρίσης, στη σημερινή συγκυρία, είναι σαφέστατα η καταφυγή στην υλοποίηση της ιδέας του συνεργατισμού, που χρησιμοποιεί ως όπλο του την αξιοποίηση του κοινωνικού κεφαλαίου και των ανθρώπινων πόρων, με προοπτική την ανάληψη πρωτοβουλιών στον τομέα της επιχειρηματικότητας. Η ειδοποιός διαφορά με άλλες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες είναι πως στην περίπτωση του συνεργατισμού δεν είναι σκοπός το κέρδος. Σκοπός είναι η δυναμική αξιοποίηση υλικών και ανθρώπινων πόρων όχι για να ωφεληθεί το κεφάλαιο, αλλά οι ίδιοι οι συντελεστές της εργασίας.

Μπορεί να είχαμε πρόοδο τις τελευταίες δεκαετίες σε όλο τον κόσμο σε ό,τι είχε σχέση με την τεχνολογία και την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής, από την άλλη όμως είδαμε ν υποχωρεί η απασχόληση και η ανεργία να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο και πολύ περισσότερο στη χώρα μας. Και τούτο διότι η τεχνολογική εξέλιξη οδήγησε αυτομάτως στον περιορισμό των θέσεων εργασίας σε όλους τους τομείς του δημόσιου βίου. Δεν μας ενδιαφέρει ένα ρομποτικό εργασιακό μέλλον που θα λειτουργεί σε βάρος του ανθρώπου. Θα πρέπει να υπάρξει μια εξισορρόπηση ώστε να κινούνται σε παράλληλους δρόμους η τεχνολογική πρόοδος με την εργασιακή απασχόληση. Προς αυτή την κατεύθυνση δίνει λύσεις η Κοινωνική Οικονομία, η οποία με θεσμικό εργαλείο της την κοινωνική συνεταιριστική επιχειρηματικότητα, δημιουργεί ένα νέο πεδίο απασχόλησης με κέντρο τον ανθρώπινο παράγοντα.

Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας κωδικοποιεί με πλήρη σαφήνεια όλες τις παραμέτρους της κοινωνικής οικονομίας και συμβάλλει στην εμπέδωση μιας πρακτικής, η οποία μπορεί ν’ αποτελέσει παράγοντα ανάταξης της οικονομίας μας αλλά και ενός πνεύματος εθελοντισμού και αλληλεγγύης που τόσο ανάγκη έχει η χώρα μας, αφού έχει πολλαπλά δοκιμαστεί από τις πολιτικές διαμάχες. Επιπλέον καθίσταται σαφές ότι όλοι όσοι δεν αποβλέπουν στο κέρδος και φυσικά δεν κυριαρχούνται από τους ανταγωνιστικούς κανόνες της αγοράς, μπορούν κάλλιστα να είναι φορείς της κοινωνικής οικονομίας. Προς αυτή την κατεύθυνση, όπως εξηγείται στο βιβλίο κινούνται συλλογικές προσπάθειες καταναλωτών, κάθε είδους συνεταιρισμοί, μη κερδοσκοπικές και εθελοντικές οργανώσεις, όπως επίσης και εταιρικά σχήματα με τη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Είναι βέβαιο ότι εάν εξαπλωθεί το πνεύμα το συνεταιριστικό και εγκολπωθούν οι πολίτες το νόημα της κοινωνικής οικονομίας, θα υπάρξει μια κοσμογονία στη χώρα μας. Το ανά χείρας βιβλίο είναι ακριβώς το εγκόλπιο κάθε συνειδητού πολίτη που αντιμάχεται τη στασιμότητα, την ανεργία και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

ΝΙΚΟΣ ΛΑΓΚΑΔΙΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα »

Το πάρτι δεν σταματά...ούτε τα όνειρα μας!!

Γράφει η Γεωργία Κεραμάρη, Δημοσιογράφος

Αναδημοσίευση από Socialactivism.gr

Λένε ότι ο χρόνος «κυλά σαν νερό», όταν μια εμπειρία είναι ευχάριστη και ακόμη πιο γρήγορα όταν εμπλέκεσαι σε μια εποικοδομητική μαθησιακή διαδικασία. Ρίχνοντας τη δική μου ματιά σε όλο το επαγγελματικό «ταξίδι» συνειδητοποιώ επομένως γιατί ο χρόνος στη Socialactivism.gr πέρασε τόσο γρήγορα... Δυστυχώς το πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας διήρκησε μόνο πέντε μήνες. Τελείωσε δηλαδή τη στιγμή που η ομάδα των δραστήριων νέων «έδεσε». Τη στιγμή που η δημιουργικότητα ήταν στο απόγειο και οι ενορχηστρωμένες προσπάθειες άρχισαν να αποδίδουν τους πρώτους καρπούς. Κακώς ή καλώς αυτός ο κύκλος φαίνεται πως έχει κλείσει. Αποφασίσαμε από κοινού αντί να βυθιστούμε στη νοσταλγική διάθεση να επιδοθούμε σε έναν άνευ προηγουμένου εορτασμό....!!!

Το αποχαιρετιστήριο πάρτι των εργαζόμενοι των ηλεκτρονικών εφημερίδων «socialactivism.gr» και «oikopress.gr» πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 3 Φεβρουαρίου στα γραφεία της ΑΜΚΕ Ερύμανθος. Ένας εποικοδομητικός κύκλος εργασιακής εμπειρίας έκλεισε και μια νέα επαγγελματική αρχή ξεκινά. Κανείς δεν ξέρει με ακρίβεια ποιος θα είναι ο επόμενος επαγγελματικός σταθμός... Σημασία έχει όμως το ταξίδι και όχι ο προορισμός. Μέσα από την εργασία μας στις δυο εφημερίδες επιδοθήκαμε σε ένα σύντομο μεν, όμορφο δε, «ταξίδι» στη γνώση και την εμπειρία. Ένα ταξίδι που είχε και τις φουρτούνες του που και που, καθώς οι περισσότεροι συμμετέχοντες δεν είχαν μεγάλη εμπειρία σχετική με τα μέσα ενημέρωσης και τη δημοσιογραφία. Κληθήκαμε να κολυμπήσουμε στα βαθιά νερά της δημοσιογραφίας και νομίζω πως τα καταφέραμε. Τα συναισθήματά μας ανάμεικτα, τα αφήσαμε όλα πίσω προς το παρόν για λίγες στιγμές ξεγνοιασιάς και διασκέδασης. Το πάρτι ξεκινά!!

Το κατάμεστο γραφείο του Ερυμάνθου φιλοξένησε μια ανεπανάληπτη εορταστική συνάντηση. Συνάντηση που, ομολογώ, ξεπέρασε τις προσδοκίες μας. Κέφι, τραγούδι και άφθονο κρασί συνέθεσαν το «μωσαϊκό» μιας μαγικής βραδιάς. Η διάθεση για χορό ήταν ασυγκράτητη. Σε αυτό βοήθησε και η ξεσηκωτική μουσική. Τα χειροποίητα εδέσματα ικανοποίησαν ακόμη και τους πλέον απαιτητικούς ουρανίσκους. Τα φλας «άστραψαν» και φώτισαν τα χαμογελαστά πρόσωπα των νέων. Οι στιγμές δεν γυρνάνε πίσω οπότε θελήσαμε να αιχμαλωτίσουμε στο φακό όσο το δυνατόν περισσότερες. Γλεντήσαμε με την καρδιά μας και υποσχεθήκαμε στους εαυτούς μας πως τα καλύτερα έρχονται....

Δεν θελήσαμε επομένως να πούμε «αντίο» αλλά «καλή αντάμωση». Δεν μας «πάει» η απαισιοδοξία των καιρών, ούτε μας «ρίχνει» η περιρρέουσα ατμόσφαιρα της κρίσης. Είμαστε στο «ζενίθ» της δημιουργικότητας και όχι στο «ναδίρ» των οικονομικών κύκλων. Ευελπιστούμε να «ξανασυναντηθούμε» μέσα από τα νέα μας κοινά φιλόδοξα επαγγελματικά σχέδια. Οι περισσότεροι από εμάς, όντας μη εφησυχασμένοι, φεύγουμε με περίσσια ενέργεια και συσσωρευμένη τεχνογνωσία που δεν θέλουμε επουδενί να μείνει ανεκμετάλλευτη. Πολλές ευρηματικές ιδέες επιχειρηματικότητας βρίσκονται ήδη στα σπάργανα. Φερέλπιδες ιδέες που αρχίζουν σιγά σιγά να σχηματοποιούνται σε ρεαλιστικές επαγγελματικές προτάσεις. Ανασυγκροτούμε επομένως τις δυνάμεις μας, επενδύουμε στις ιδέες μας και ατενίζουμε με αισιοδοξία το μέλλον....

Υ.Γ.: Ευχαριστούμε θερμά τον «πλοηγό» μας σε αυτή την προσπάθεια, κύριο Βασίλη Τακτικό που μας παραχώρησε τον χώρο για την πραγματοποίηση αυτής της εορταστικής συνάντησης.

Διαβάστε περισσότερα »

Ηθικός καταναλωτισμός

Γράφει η Γεωργία Κεραμάρη, Δημοσιογράφος

Άλλαξε τον κόσμο ψωνίζοντας
 

Συνειδητοποιείς πόση δύναμη έχουν τα χρήματα σου; Ότι μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο ψωνίζοντας; Ότι το να αγοράζεις είναι ίσως σημαντικότερο ακόμη και από το να ψηφίζεις; Αναλογίζεσαι ότι η απόλαυση της δικής σου κατανάλωσης μπορεί να αποβεί μοιραία για κάποιον άλλο; Είσαι καταναλωτής; Έχεις τεράστια δύναμη! Μην την αναλώνεις επομένως σε λάθος επιλογές...

Δίχως άλλο, ο τρόπος με τον οποίο διαθέτει κανείς τα χρήματά του είναι ο βασικότερος από τους ρόλους που παίζει μέσα σε ένα οικονομικό σύστημα. Η αγοραστική συμπεριφορά είναι όμως μια σύνθετη διαδικασία που δεν μπορεί να ερμηνευτεί από τους παραδοσιακούς νόμους της προσφοράς και της ζήτησης. Μια τέτοια απλούστευση θα ήταν κοντόθωρη και αναχρονιστική. Πέραν τούτου, η αγοραστική κουλτούρα αλλάζει συνεχώς.

Αναντίλεκτα, η εποχή του παθητικού καταναλωτή τελείωσε. Ευτυχώς ο σύγχρονος καταναλωτής είναι ευφυής και επιλεκτικός. Θεωρεί ότι ένα προϊόν δεν μπορεί επ’ ουδενί να αποκοπεί από την ηθική διάσταση της παραγωγικής του διαδικασίας. Γι’ αυτό τον λόγο, εκτός από την τιμή και την ποιότητα συνεξετάζει πλειάδα άλλων κρίσιμων χαρακτηριστικών του προϊόντος που καλείται να αγοράσει. Ποιος το παρήγαγε; Ποιος θα αποκομίσει τα οφέλη; Επιβαρύνει το περιβάλλον; Προσβάλλει τα ανθρώπινα δικαιώματα; Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ερωτήματα που θέτουν όλο και πιο συχνά οι σύγχρονοι, υποψιασμένοι καταναλωτές. Μία νεα στάση καταναλωτικής συμπεριφοράς είναι στα σπάργανα ... αυτή του «ηθικού καταναλωτή».

Και όμως «ηθικός» και «καταναλωτής» δεν είναι έννοιες οξύμωρες. Έτσι βέβαια μας είχαν διδάξει. Χρειάστηκε να έρθει η κρίση για να αναθεωρηθούν παγιωμένες αντιλήψεις. Πράγματι, η κρίση μας μας προσγείωσε απότομα σε μια νέα σκληρή πραγματικότητα. Ξυπνήσαμε απότομα από την πλάνη ότι η ευτυχία αγοράζεται. Επί πολλές δεκαετίες το «never enough» στοίχειωνε τους πολίτες. Δόγματα όπως το «καταναλώνω άρα υπάρχω» και το «ψώνιζε και μη ερεύνα» ήταν κυρίαρχα. Κάλυπτε άραγε το shopping therapy τη ψυχολογική μιζέρια της εποχής; Προφανώς όχι! Η κρίση ανέδειξε με τον πλέον επώδυνο τρόπο την ματαιότητα του καταναλωτικού δεσποτισμού.

Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει ελπίδα. Η κρίση μας συνέτισε. Μας δίδαξε ότι δεν υπήρχαν μέτρα και σταθμά στο τι καταναλώναμε. Ότι πρέπει να αναθεωρήσουμε άρδην τον τρόπο που καταναλώνουμε. Να γίνουμε πιο επιλεκτικοί και να βάλουμε τέρμα στις αυθόρμητες αγορές. Πολλοί καταναλωτές επιτέλους άρχισαν να κάνουν αυτοκριτική όχι μόνο στη δική τους καταναλωτική συμπεριφορά αλλά θέλησαν να επιβραβεύσουν κοινωνικά υπεύθυνες εταιρίες που πρεσβεύουν αξίες όπως η αειφορία, η παγκόσμια κοινωνική ευμάρεια και η δικαιοσύνη. Όπως έγραφε άλλωστε και ο Καζαντζάκης, «ο μόνος τρόπος να σώσεις τον εαυτό σου είναι να μάχεσαι για τους άλλους». Αυτή η ρήση είναι το απόσταγμα της θεωρίας του ηθικού καταναλωτή.

Σε αδρές γραμμές, το κίνημα του ηθικού καταναλωτισμού, αντί να καταδικάζει και να απορρίπτει προϊόντα, φροντίζει να αγοράζει εκείνα που θεωρούνται πιο ηθικά. Δημιουργείται εύλογα ένα άυλο επιχειρηματικό περιβάλλον στο οποίο μεταϋλιστικές αξίες όπως ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα, η μείωση των ανισοτήτων, η κοινωνική δικαιοσύνη και οι αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας υπερέχουν των αμιγώς οικονομικών.

Το μωσαϊκό της συμπεριφοράς του ηθικού καταναλωτή εμπλουτίζεται συνεχώς με νέες σχετικές έννοιες όπως αυτή του «δίκαιου εμπορίου» (fair trade), της «ημέρας που δεν αγοράζουμε τίποτα» (buy nothing day – buy «nothing Christmas), της «απλής ζωής» (simple living) και των «πράσινων προϊόντων» (green products).

Έτσι οι ευσυνείδητοι καταναλωτές δεν θα ψώνιζαν ποτέ ένα προϊόν που παράχθηκε με παιδική εργασία ή εργασία ενηλίκων κάτω από απάνθρωπες συνθήκες. Δεν θα αγόραζαν επίσης ένα προϊόν που παράχθηκε με τρόπο παραγωγής εχθρικό προς το περιβάλλον ή ένα προϊόν που βασίστηκε στη χρήση πειραματόζωων. Αντίθετα, ένας ηθικός καταναλωτής είναι διατεθειμένος να πληρώσει λίγο πιο ακριβά για ένα πράσινο προϊόν. Αυτό είναι το τίμημα της ευσυνειδησίας και είναι μάλλον πολύ μικρό μπροστά στα μύρια δεινά που απειλούν την την κοινωνία της αλόγιστης υλικής ευμάρειας.

Με λίγα λόγια, οι καταναλωτές λειτουργούν σαν «οικονομικοί ψηφοφόροι» στα πλαίσια μιας «αγοραστικής δημοκρατίας». Αγοράζοντας κανείς την τάδε μπράντα, επικυρώνει την επιχειρησιακή ηθική της εκάστοτε επιχείρησης ή καταψηφίζει τις εκάστοτε άδικες πρακτικές παραγωγής και διακίνησης. Ως καταναλωτές έχουμε επομένως βαρυσήμαντες ευθύνες για τις επιλογές που κάνουμε. Είναι επομένως ορθό να καταναλώνουμε χωρίς να «αυτοκαταναλωνόμαστε».

Για πολλές δεκαετίες συνυπογράψαμε ηθελημένα ή άθελα μέσα από τις αγορές μας ένα διαστρεβλωτικό και χωρίς ηθικούς φραγμούς μοντέλο οικονομίας. Ένα μοντέλο διάτρητο και ανεπαρκές. Μεσούσης της κρίσης, είναι πανθομολογούμενη η διαπίστωση ότι οι όποιες τεχνολογικές, οικονομικές και πολιτικές αναδιαρθρώσεις λειτούργησαν εμβαλωματικά. Δεν ήταν επαρκείς επομένως για να αντιμετωπιστούν σύνθετα προβλήματα όπως η ύφεση, η παγκόσμια φτώχεια και η μόλυνση του περιβάλλοντος. Το σημερινό αδιέξοδο δεν είναι άλλωστε μόνον οικονομικό αλλά και ηθικό. Επομένως, η εξυγίανση πρέπει ξεκινά από εμάς τους ίδιους. Μη ξεχνάτε ότι ως καταναλωτές θέτουμε σε κίνηση τους μηχανισμούς ολόκληρης της αγοράς. Απαιτείται επομένως στροφή στον ηθικό καταναλωτισμό και στις αξίες που αυτός πρεσβεύει.

Παρενθετικά, σταχυολογώ μερικές καλές πρακτικές του κινήματος αυτού. Η πρώτη αξιόλογη πρακτική αφορά τις λεγόμενες συνεταιριστικές επιχειρήσεις. Πέρα από την αξιόλογη επιχειρηματική τους λειτουργία, οι επιχειρήσεις αυτές στοχεύουν και στην ικανοποίηση των κοινών αναγκών και φιλοδοξιών των μελών τους, τα οποία μοιράζονται την ιδιοκτησία και λαμβάνουν τις αποφάσεις δημοκρατικά. Δεν στοχεύουν σε μεγάλα κέρδη για τους μετόχους, αλλά στη δημιουργία αξιών για τα μέλη τους. Πρόκειται δηλαδή για συμμετοχικά και δημοκρατικά ελεγχόμενες επιχειρήσεις.

Οι σκοποί και η λειτουργία τους διέπονται από τις ακόλουθες βασικές αρχές:

• την προαγωγή της κοινωνικής ωφέλειας μέσω της παραγωγής αγαθών ή της παροχής υπηρεσιών συλλογικού και κοινωνικού χαρακτήρα,
• την πρόταξη του άτομου και της εργασίας έναντι του κεφαλαίου,
• τη χρησιμοποίηση των κερδών του για την ανάπτυξη της απασχόλησης και τη διεύρυνση των εργασιών του,
• την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης.

Μια άλλη αξία του κινήματος είναι η λεγόμενη εθελοντική απλότητα. Η εθελοντική απλότητα είναι ένας τρόπος ζωής, κατά τον οποίο τα άτομα συνειδητά επιλέγουν να μειώσουν τα επίπεδα κατανάλωσής τους και να αντισταθούν στα πρότυπα αυξημένης κατανάλωσης και στις νοοτροπίες του τύπου «περισσότερα είναι καλύτερα». Πρόκειται για μια φιλοσοφία ζωής που αντιτίθεται στη νοοτροπία του υλικού ευδαιμονισμού και της λεγόμενης αγοραχολικής συμπεριφοράς. Αντιτίθεται επίσης στο ιδιότυπο «ελληνικό όνειρο» του εύκολου πλουτισμού και των αλόγιστων αγορών που βασίσθηκαν μάλιστα σε δανεικά. Η εθελοντική απλότητα βρίσκει έρεισμα στα λόγια του Έλληνα φιλόσοφου Επίκουρου, ο οποίος υποστήριζε ότι τα προβλήματα που προκύπτουν από το να διατηρεί κανείς έναν πολυδάπανο τρόπο ζωής ξεπερνούν τις απολαύσεις που αυτός προσφέρει. Σχετικά είναι και τα λόγια του Δημόκριτου ο οποίος υποστήριζε ότι η ακόρεστη δίψα για χρήματα είναι πολύ χειρότερη από την έσχατη φτώχεια, επειδή οι πολύ μεγάλες επιθυμίες γεννούν πολύ μεγάλες ανάγκες. Συνεπώς, πρέπει να καταναλώνουμε τα άκρως απαραίτητα για ένα αξιοπρεπές και σωματικά άνετο τρόπο ζωής. Οποιαδήποτε περιττή καταναλωτική δαπάνη πρέπει να αποφεύγεται.

Πηγή:

Δίκτυο κοινωνικού ακτιβισμού και περιβαλλοντικών δράσεων

Διαβάστε περισσότερα »

Αθήνα: το άλλο πρόσωπο της πόλης

Γράφουν: Κεραμάρη Γεωργία και Νάκου Κατερίνα, δημοσιογράφοι

Πηγή: socialactivism.gr

 

Η Αθήνα που θέλουμε..

 Στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας «χτυπάει» η οικονομική, κοινωνική, καλλιτεχνική και εμπορική καρδιά της χώρας. Η πόλη διαθέτει ένα αξιοζήλευτο ιστορικό υπόβαθρο και έναν ανεξάντλητο πλούτο αξιοθέατων που μπορούν να την αναδείξουν ως κορυφαίο τουριστικό προορισμό. Η Ακρόπολη, ο Ναός του Ολυμπίου Διός και οι θησαυροί του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου εξακολουθούν να γεμίζουν δέος την παγκόσμια κοινότητα. Αγέρωχα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς βρίσκονται διάσπαρτα σε κάθε γωνιά της πόλης. Αφηγούνται την μακρόχρονη ιστορία της. Στο ιστορικό κέντρο γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια, παραδοσιακά καφενεία και αρχαίοι οικισμοί ξεπροβάλλουν μέσα από τα χαλάσματα. Ταξιδεύουν νοερά τον επισκέπτη σε μια άλλη εποχή. Στα αξιοζήλευτα αυτά μνημεία προστίθεται μια ανεξάντλητη ποικιλία από ενδιαφέροντα στοιχεία που εκτείνονται  από τον πολιτισμό, το θέατρο τη μουσική, την διασκέδαση και φθάνουν μέχρι τη γαστρονομία, τη θάλασσα, τον ήλιο και τις γειτονικές εξορμήσεις. Η πόλη συνδυάζει την ιστορία και το παρελθόν με τη σύγχρονη πραγματικότητα μιας μεγάλης μεσογειακής πόλης.

  

Η Αθήνα, ανοχύρωτη πόλη

 Αντί αυτού η «άλλη» εικόνα της πόλης είναι πολύ κατώτερη των προσδοκιών του επισκέπτη. Η πόλη έχει παραδοθεί ανευ όρων στο περιθώριο. Το γκρίζο πρόσωπο της πόλης αποκαλύπτεται. Το πυκνοδομημένο κέντρο εχει μετατραπεί σε «άβατο» περιθωριακών ομάδων. Έχει γίνει γκέτο ανεξέλεγκτης ανομίας και εγκληματικότητας, απομακρύνοντας κάθε νόμιμη επαγγελματική δραστηριότητα. Πολλά κτίρια εγκαταλείπονται. Άλλα λεηλατούνται. Το κέντρο ερημοποιείται. Η κατάσταση είναι έκρυθμη, η εικόνα αποκαρδιωτική. Συνεχείς απεργίες, έκνομες δραστηριότητες, υπαίθρια παζάρια, παραβατικές συμπεριφορές, κίνηση και οχλαγωγία.

 Οι ιστορίες που ξετυλίγονται καθημερινά μπροστά στα μάτια των κατοίκων της, δεν είναι πάντοτε ενθαρρυντικές για όποιον ζει και εργάζεται στο κέντρο της πρωτεύουσας. Έξω από την Εθνική Βιβλιοθήκη θα συναντήσει κανείς ναρκομανείς να αναζητούν τη δόση τους, ενώ στους δρόμους κάτω από την πλατεία Ομονοίας όπως στη Σωκράτους, την Ευριπίδου ή την Ζήνωνος, η εγκληματικότητα καθιστά επικίνδυνη την πρόσβαση όταν πέφτει η νύχτα.

 Εικόνες ντροπής ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια των επισκεπτών. Ναρκωτικά, πορνεία, λαθρεμπόριο τσιγάρων και ρούχων, κλοπές, ξυλοδαρμοί, ληστείες είναι πλέον οι συνηθισμένες δράσεις ομάδων που καθημερινά τρομοκρατούν τους εμπόρους και τους μόνιμους κατοίκους της περιοχής. Το παραεμπόριο ακμάζει. Επαίτες και άστεγοι παντού, σε κάθε γωνιά της πόλης. Οι εξαθλιωμένοι αυτοί άνθρωποι υπενθυμίζουν μέσα από την παρουσία τους την ύπαρξη ενός διάτρητου κοινωνικού συστήματος και μίας ασθμαίνουσας οικονομίας. Το ίδιο και οι συζητήσεις των καθημερινών ανθρώπων, που πραγματεύονται συνεχώς το ίδιο θέμα. Τι άλλο; Το ζήτημα της κρίσης. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα είναι απογοητευτική. Κυρίαρχο συναίσθημα είναι η ανασφάλεια. Ανασφάλεια που προκύπτει από το οικονομικό και κοινωνικό τέλμα και το αβέβαιο μέλλον.

 Οι Αθηναίοι πασχίζουν για να μην χάσουν το χαμόγελο τους. Αυτό δηλαδή που έκανε τους Έλληνες, γνωστούς για την φιλοξενία τους στα πέρατα της γης. Μάχονται επίσης για να μην χάσουν την περηφάνεια τους. Περηφάνεια για την τεράστια ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά που φέρει αυτή η πόλη. Και φυσικά ελπίζουν ότι κάτι μπορεί να αλλάξει και να βγούν από αυτή την αδιέξοδη κατάσταση.

 Ο Τουρισμός σε «κρίση»

 Υπό αυτές τις συνθήκες η πόλη μετρά τις «πληγές» της στον τουρισμό. Στον τουρισμό, την βαριά βιομηχανία της χώρας. Τον κλάδο που θα μπορούσε να είναι ατμομηχανή ανάπτυξης για την πόλη μας. Τον τουρισμό που τον έχουμε αφήσει «έρμαιο» του οικονομικού και κοινωνικοπολιτικού αδιέξοδου. Τον κλάδο που θα μπορούσε εν μέρει να είναι λύση στην κρίση.

 Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι δυσοίωνη. Εκατοντάδες είναι τα λουκέτα σε ξενοδοχεία ενώ οι πληρότητες βρίσκονται σε «ελεύθερη πτώση». Η είκονα της πόλης γίνεται συχνά πυκνά αντικείμενο αρνητικών συζητήσεων στα διεθνή μέσα. Η προβληματική αυτή κατάσταση έχει ως συνέπεια, με τη σειρά της, το κοινό να μετατοπίζεται σε περιφερειακές αγορές τη στιγμή που ακροδεξιά στοιχεία βρίσκουν την ευκαιρία να πάρουν το νόμο στα χέρια τους αναζητώντας εξιλαστήρια θύματα. Οι τελευταίοι στρέφουν το μένος τους σε βάρος αδυνάτων με τη συνενοχή, μάλιστα, υπολογίσιμου τμήματος της κοινωνίας.

 Ποια θα ήταν άραγε η εικόνα για τη τουριστική «βιομηχανία» της πόλης αν επιλύονταν τα προβλήματα που κρατούν τους τουρίστες μακριά από το «κλεινόν άστυ»; Είναι εφικτή η διατύπωση ρεαλιστικών προτάσεων στους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να διασωθεί το αρχαιότερο μητροπολιτικό κέντρο της Ευρώπης; Είναι δυνατό να υπάρξει επανεκκίνηση της τουριστικής ανάπτυξης της πόλης; Μπορεί άραγε η πόλη να αναγεννηθεί;

Είναι εφικτή η τουριστική αναγέννηση της πόλης;

 Η ίδια η ιστορία της πόλης δίνει τη δική της απαντήση στο ερώτημα πέρι αναγέννησης. Απάντηση που φαίνεται μάλιστα ιδιαίτερα καθησυχαστική και φερέλπιδα. Και στην Αθήνα έχει υπάρξει προηγούμενη αναγέννηση. Αναγέννηση που αφορούσε την ευρύτερη περιοχής της Πλάκας. Η Πλάκα παρόλο που αποτελούσε τον πυρήνα του ιστορικού κέντρου της πόλης, γνώρισε πολύπλευρη απαξίωση τις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Φυσικά, τότε δεν υπήρχαν μετανάστες για να εποικίσουν την περιοχή και το κράτος διέθετε πολλά ιδιόκτητα ακίνητα γύρω από τους αρχαιολογικούς χώρους. Κατάφερε όμως να αναγεννηθεί.

 Σε κάθε περίπτωση το κρίσιμο στοίχημα για την Αθήνα είναι να προστατεύσει τις βασικές μητροπολιτικές λειτουργίες της και να περιορίσει την αισθητική υποβάθμιση των εμβληματικών της σημείων που την ανέδειξαν στο παρελθόν διεθνή τουριστικό προορισμό. Η Αθήνα θα πρέπει να γίνει και πάλι ενας ελκυστικός και ασφαλής προορισμός.

 Καταρχήν, εκείνο που κρίνεται αναγκαίο από πλευράς της Κοινωνίας Πολιτών αλλά και Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι η αλλαγή νοοτροπίας. Απαιτείται δίχως άλλο συλλογική προσπάθεια προκειμένου να συμβιώσουμε σε ένα πιο ασφαλές και ελκυστικό περιβάλλον. Πώς θα γίνει αυτό; Με τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά και την εμπλοκή τους στη λήψη αποφάσεων που αφορούν την τοπική κοινωνία σε επίπεδο Δήμου ή της γειτονιάς τους. Δυστυχώς, σε αυτή τη συγκυρία η Κοινωνία των Πολιτών είναι ισχνή. Η δύναμη της είναι αναξιοποίητη. Ως πολίτες οφείλουμε να αναλάβουμε τις προσωπικές ευθύνες μας. Να βοηθήσουμε να αλλάξει η πόλη πορεία «πλεύσης». Να γίνουμε «πλοηγοί» και συνδιαμορφωτές του κοινού οράματος για μια όμορφη πόλη. Δεν αρκεί να μεμψιμοιρούμε και να καταγγέλουμε πάντα τους «άλλους». Δεν φτάνει το να νοσταλγούμε την παλιά αίγλη της πόλης. Αντίθετα, θα πρέπει ο καθένας από εμάς να αναλάβει τα ηνία μιας κοινής ελπιδοφόρας πορείας. Να διεκδικήσουμε το κύρος που ανήκει στην πόλη. Να συμβάλλουμε στην ανάδειξη της πόλης. Μιας πόλης με μνημεία απαράμιλλου κάλλους, με εμβληματικές προσωπικότητες και φυσικές ομορφιές.

  

Πώς μπορούμε να αλλάξουμε την πόλη μας;

 Ιδέες υπάρχουν πολλές. Επί παραδείγματι, ο Δήμος ή οι ιδιώτες θα μπορούσαν να παραχωρήσουν εγκαταλελειμμένα οικόπεδα προκειμένου να μεταμορφωθούν σε κοινωνικούς λαχανόκηπους, ενθαρρύνοντας έτσι την αποτελεσματική χρήση της γης και την αποκατάσταση των φυσικών χώρων που υπήρξαν θύματα της οικιστικής ανάπτυξης. Τα οφέλη είναι πολλαπλά. Οι κοινωνικοί λαχανόκηποι μπορούν να δημιουργήσουν μικρές «οάσεις» πρασίνου. Μπορούν να βάλουν χρώμα στο γκρίζο της πόλης. Έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν το μικροκλίμα της πόλης μειώνοντας την αφόρητη ζέστη του καλοκαιριού. Παράλληλα, προσφέρουν ευκαιρία για αναψυχή και ψυχική εκτόνωση, συνιστώντας ένα είδος δημιουργικής απασχόλησης, εκπαίδευσης και σωματικής άσκησης.

 Για την περαιτέρω ανάδειξη του φυσικού πλούτου, κρίνονται σκόπιμες εκδηλώσεις του Δήμου σε κοινόχρηστους - ανοιχτούς χώρους και η διοργάνωση Φεστιβάλ σε πλατείες και περιοχές με υψηλό δείκτη παραβατικότητας. Ένα τέτοιο σημείο θα μπορούσε να είναι για παράδειγμα το πεδίο του Αρεως. Το συγκεκριμένο πάρκο που μαζί με τον Εθνικό Κήπο και τους Λόφους του Φιλοπάππου, του Λυκαβηττού και του Στρέφη αποτελούν τους πνεύμονες πρασίνου της αθηναϊκής πρωτεύουσας εμφανίζει εικόνα εγκατάλειψης. Το πάρκο θα μπορούσε να αποτελέσει ιδανικό πεδίο περιπατητικού τουρισμού, όπως ακριβώς συμβαίνει με πολλά άλλα πάρκα του εξωτερικού. Η φιλοξενία πολιτιστικών γεγονότων θα μπορούσε να είναι ένα σημαντικό βήμα προς την αναγέννηση του συγκεκριμένου πάρκου.

 Το ενιαίο δίκτυο πεζοδρόμων και η ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων είναι ακόμα ένα σχέδιο που φιλοδοξεί να δώσει μιαν άλλη πνοή στην πόλη. Ένα σχέδιο που θα μπορούσε να τονώσει περαιτέρω την ανάπτυξη του περιπατητικού τουρισμού. Το πρόγραμμα «Rethink Athens», με χορηγό προς το ελληνικό δημόσιο το Ίδρυμα Ωνάση, αφορά μια ευρεία παρέμβαση στο κέντρο της πρωτεύουσας, από τη λεωφόρο Αμαλίας έως το τέλος της οδού Πατησίων, με κεντρικό άξονα την οδό Πανεπιστημίου και κομβικό σημείο τον σχεδιασμό μιας νέας Πλατείας Ομονοίας. Βασικός στόχος θα είναι η ανάδειξη του κέντρου της Αθήνας ως εστίας επιχειρηματικής δράσης, αναψυχής και πολιτισμού.

 Η κατασκευή δικτύου ποδηλατοδρόμων που θα διευκόλυνε τις μετακινήσεις των κατοίκων του κέντρου θα βελτίωνε σημαντικά την εικόνα της Αθήνας και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της. Σύγχρονες Ευρωπαϊκές πόλεις όπως το Παρίσι και η Βαρκελώνη το 2007 και το Λονδίνο τρία χρόνια αργότερα έχουν υιοθετήσει σύστημα ενοικίασης ποδηλάτων που ενθαρρύνει τους κατοίκους να χρησιμοποιούν το ποδήλατο για να καλύψουν αποστάσεις στο κέντρο των πόλεων τους, ελαχιστοποιώντας με αυτόν τον τρόπο τη χρήση του αυτοκινήτου. Γιατί όχι λοιπόν και η Αθήνα που αντιμετωπίζει μεγάλα κυκλοφοριακά ποδήλατα στο κέντρο της;

 Επιπλέον, αναφορικά με την αισθητική των πιο πολυσύχναστων δρόμων της, εγκαταλελειμμένες βιτρίνες, θα μπορούσαν να γεμίσουν με φωτογραφίες και εκθέματα που μαρτυρούν την ιστορία τους. Το φωτογραφικό project «Μια φωτογραφία για την Αθήνα» το οποίο συνδιοργανώνουν το Αθηναϊκό Καλλιτεχνικό δίκτυο, ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) και ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών αποτελεί μια ιδιαιτέρως αξιόλογη πρωτοβουλία προς αυτήν την κατεύθυνση. Έτσι, οι Αθηναίοι αντικρίζουν κατά πρόσωπο το παρελθόν της γειτονιάς όπου ζουν και εργάζονται καθημερινά. Ρίχνοντας ματιές στα περασμένα, προσανατολίζονται για το μέλλον, εμπνέονται ώστε να αλλάξουν το πρόσωπο της πόλης τους.

 Σε αυτό το πλαίσιο, ομάδες δραστήριων ανθρώπων, μπορούν να πάρουν τα ηνία και να οργανώσουν πολιτιστικές εκδηλώσεις, συσσίτια, ανταλλακτικά παζάρια, υπαίθρια πάρτυ. Πρόκειται για δράσεις που ήδη συμβαίνουν στην πόλη μας. Αυτό που απαιτείται, όμως, είναι μεγαλύτερος συντονισμός από πλευράς του Δήμου και της Κοινωνίας Πολιτών ώστε αυτές να γίνουν ευρύτερα γνωστές. Καλλιτέχνες δρόμου (street artists) μπορούν και πρέπει να δράσουν, να ανακαλύψουν μέσα από την τέχνη τον κοινωνικό τους ρόλο, ρίχνοντας χρώμα στο τσιμέντο και στις γκρίζες προσόψεις των πολυκατοικιών…

 Ας μην ξεχνάμε, όμως, και άλλο ένα σημείο «κλειδί» για την ανάπτυξη, τον κρίσιμο τομέα της καθαριότητας. Ο περιορισμός των πηγών ρύπανσης, η αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων αλλά και η ενίσχυση της συχνότητας αποκομιδής των κάδων απορριμμάτων στα επίμαχα σημεία της πόλης αποτελούν προτεραιότητα για την Αθήνα όπως και για κάθε σύγχρονη Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.

 Ένα άλλο μελανό σημείο για την πόλη είναι ανεπαρκής ατυνόμευση. Η εικοσιτετράωρη και έντονη αστυνόμευση του Κέντρου θα ενίσχυε την αίσθηση της ασφάλειας, κάτι που θα είχε θετικά απότελέσματα οχι μόνο στο τουρισμό αλλα και σε όλες τις πτυχές της ζωής στη πόλη. Η πρόσφατη προσπάθεια για την επαναφορά του θεσμού του αστυνομικού της γειτονιάς πιθανώς να προσδώσει και αυτή μεγαλύτερη ασφάλεια στο Κέντρο.

 Παράλληλα, προτείνεται η χρήση κλειστών κυκλωμάτων τηλεόρασης (CCTV). Έχει παρατηρηθεί διεθνώς ότι όπου η πυκνότητα των καμερών ασφαλείας είναι υψηλή, εξαλείφονται τα φαινόμενα μικροπαραβατικής συμπεριφοράς.

 Μια ακόμη αξιόλογη πρωτοβουλία θα ήταν να ανοίξουν αναψυκτήρια ή να επαναλειτουργήσουν χώροι εγκαταλελειμμένοι που βρίσκονται εντός χώρων πρασίνου στο κέντρο της πρωτεύουσας. Η έλλογη χρήση τους, ενδεχομένως να ζωντάνευε σημεία σπάνιου φυσικού κάλλους στην καρδιά της πόλης που δυστυχώς παραμένουν ξεχασμένα. Αναφέρουμε ενδεικτικά, το ιστορικό café που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Πικιώνης στο παρεκκλήσιο του Άγιου Δημήτριου Λουμπαρδιάρη κοντά στην Πνύκα και παραμένει κλειστό εδώ και έξι χρόνια.

 Η αειφόρος ανάπτυξη θα πρέπει να στοχεύει στην ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας της Αθήνας και της ιστορικής φυσιογνωμίας του κέντρου ειδικότερα. Τα Νεοκλασικά κτίρια, πραγματικά κοσμήματα στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας, δεν πρέπει να αφεθούν στην τύχη τους. Η αναπαλαίωση τους, αντίθετα, και η ανακατασκευή κατεστραμμένων κτιρίων θα οδηγούσε στην αποτελεσματική τους αξιοποίηση, τη χρήση τους ως χώρων φιλοξενίας ευπαθών ομάδων, εκπαίδευσης μειονοτήτων ή αιθουσών τέχνης. Μήπως ήρθε επιτέλους η ώρα να διεκδικήσουμε μια πόλη βιώσιμη για τους κατοίκους, τους επισκέπτες και όσους ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο;

Διαβάστε περισσότερα »

Εθελοντισμός: σύμμαχος ή εχθρός των εργαζομένων;

Πηγή: socialactivism.gr

Οι εθελοντές είναι άνθρωποι της «διπλανής» πόρτας. Είναι όμως και άνθρωποι της «πρώτης» γραμμής. Άτομα που παίρνουν τις ζωές τους στα χέρια τους. Συνδιαμορφωτές και «πλοηγοί» ενός κοινού οράματος για ένα καλό μέλλον. Άνθρωποι που δεν μεμψιμοιρούν, δεν σκύβουν το κεφάλι, δεν αρέσκονται να θεωρητικολογούν αλλά προτιμούν να αναλαμβάνουν δράση.

 

Ο εθελοντισμός θεριεύει στην εποχή της κρίσης. Θα τον αναχαιτίσουμε;

Καθώς βαθαίνει η κρίση, ο εθελοντισμός προβάλλεται ως η μόνη ρεαλιστική δύναμη ελπίδας. Ο εθελοντισμός είναι αναντίλεκτα κάτι παραπάνω από μία νέα κοινωνική τάση κόντρα στους χαλεπούς καιρούς της κρίσης. Είναι έμπρακτος τρόπος αλληλέγγυας ζωής και όχι μια έννοια κενή περιεχομένου. Σηματοδοτεί τον απεγκλωβισμό από τον ατομικισμό και την αναγνώριση της αξίας της συλλογικότητας. Όντας η πιο ουσιαστική συνιστώσα της Κοινωνίας των Πολιτών, επιτρέπει να εκφραστούν τα βαθύτερα αλτρουϊστικά ένστικτα προς τον πασχίζοντα συνάνθρωπο. Είναι ίσως η μόνη φερέλπιδα πρόταση για να ξεπεραστούν τα αδιέξοδα των άδικων συστημάτων κοινωνικής προστασίας. Αποτελεί επομένως το βασικό όχημα για μια «άλλη» καλύτερη κοινωνία. Μια κοινωνία με λιγότερο κρατισμό αλλά χωρίς κατ΄ανάγκη περισσότερη αγορά. Με λιγότερη γραφειοκρατεία και κομματοκρατία αλλά με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή. Οι εθελοντές με βασικό «όχημα» τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών πέρνουν τα ηνία και γίνονται συνδιαμορφωτές ένα κοινού οράματος για μία καλύτερη ζωή. Ποιοί είναι όμως οι εθελοντές και ποιά τα κίνητρα τους;  

                                                                              

Εθελοντισμός: Δούναι και λαβείν 

Οι εθελοντές είναι άνθρωποι της «διπλανής» πόρτας. Είναι όμως και άνθρωποι της «πρώτης» γραμμής. Άτομα που παίρνουν τις ζωές τους στα χέρια τους. Συνδιαμορφωτές και «πλοηγοί» ενός κοινού οράματος για ένα καλό μέλλον. Άνθρωποι που δεν μεμψιμοιρούν, δεν σκύβουν το κεφάλι, δεν αρέσκονται να θεωρητικολογούν αλλά προτιμούν να αναλαμβάνουν δράση. Είναι πραγματικοί ιδεαλιστές. Θεωρούν ότι δεν υπάρχουν φραγμοί στην κοινωνική προσφορά.

Οι εθελοντές όμως δεν «δίνουν» μόνο αλλά και «εισπράτουν». Το κυριότερο κίνητρο για μια εθελοντική δράση είναι αναμφισβήτητα η ηθική αμοιβή. Εξίσου σημαντική όμως είναι η δυνατότητα μετεκπαίδευσεων και απόκτησης πιστοποίησης προυπήρεσίας. Σε αδρές γραμμές, η εθελοντική δράση επιτελεί μαθησιακή και μορφωτική λειτουργία. Ο εθελοντισμός ενισχύει ακόμη την απόκτηση κοινωνικών, επικοινωνιακών και επαγγελματικών δεξιοτήτων. Ενδυναμώνει το άτομο και δίνει νέο περιεχόμενο στη ζωή των ατόμων. Παράλληλα, ο εθελοντής διευρύνει το δίκτυο των κοινωνικών επαφών του, κάτι που μπορεί να τον βοηθήσει μελλοντικά στην εύρεση εργασίας. Κοντολογίς, ο εθελοντισμός αυξάνει τη δυνατότητα ενεργού συμμετοχής των νέων στη ζωή και την εργασία και μπορεί δυνητικά να αποτελεί πηγή μελλοντικών θέσεων εργασίας.

 Οι ΜΚΟ «αιμορραγούν», η κοινωνία πασχίζει

 αρόλα αυτά υπάρχουν πολλά σύννεφα αμφισβήτησης που σκιάζουν το βαρυσήμαντο έργο τους. Δυστυχώς, το εθελοντικό κίνημα στην χώρα μας αντιμετωπίζεται από πολλούς πολίτες με δυσπιστία και υποκρισία. Κυριαρχεί ένας ισοπεδωτικός κυνισμός. Πολλοί κάνουν λόγο για κρατικό εναγκαλισμό, άλλοι για παράνομες χρηματοδοτήσεις και διαπλεκόμενα συμφέροντα. Δεν θα ήθελα να καθαγιάσω τις Μ.Κ.Ο. Παντού υπάρχει η εξαίρεση στο κανόνα. Όμως, το να περάσει κανείς στην αντίπερα όχθη, θεωρώντας τις Μ.Κ.Ο. πηγή όλων των δεινών της χώρας είναι άποψη μυωπική. Δαιμονοποιώντας επομένως το σύνολο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, απαξιώουμε κάθε πράξη κοινωνικής προσφοράς. Μπορούμε άραγε με τον κυνισμό αυτό να υπερβούμε τα σημερινά αδιέξοδα της κοινωνίας; Αν δεν υπάρχουν ΜΚΟ, είναι εφικτή η αυτοοργάνωση εθελοντικών δικτύων; Είναι δυνατή η εκταμίευση πόρων από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο για προγράμματα κοινωφελούς σκοπού όπως τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας;

 Οι οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών και πάλι στο στόχαστρο

 Ένα από τα χαρακτηριστικά «χτυπήματα» που είχαν να αντιμετωπίσουν οι Μ.Κ.Ο. ήταν η καθυστερήση των πληρωμών για τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας. Η υπόθεση εξελίχθηκε σε πραγματικό τραγέλαφο. Την ζοφερή πραγματικότητα της μη καταβολής των δεδουλευμένων τους καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ωφελούμενοι στα προγράμματα αυτά. Δυστυχώς για μία ακόμη φορά στα γραφειοκρατικά γρανάζια της Δημόσιας Διοίκησης «κόλλησε» το ζήτημα της εκταμίευσης των χρημάτων.

Τις πταίει για αυτήν όμως την καθυστέρηση; Το μόνο σίγουρο είναι πως δεν ευθύνονται οι Μ.Κ.Ο. αλλά ο συνήθης ύποπτος, η Δημόσια Διοίκηση. Πιο συγκεκριμένα, τα προγράμματα αυτά επιχορηγούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ). Συνεπώς, μιλάμε για υπαρκτά κονδύλια που προορίζονται για τον συγκεκριμένο σκοπό και όχι για να καλυφθούν άλλες «τρύπες» της κυβέρνησης. Οι δε ασφαλιστικές εισφορές πληρώνονται από τον ΟΑΕΔ. Πρόκειται δηλαδή για χρήματα που έχουν κρατηθεί από τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων.

Έστω και αν η κοινωφελής εργασία λειτουργεί εμβαλλωματικά, δίνοντας προσωρινή μόνο λύση στο ζήτημα της ανεργίας, στην δεδομένη περίσταση λειτουργεί ως μια «ανάσα» για εκατοντάδες υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

Ο εμπαιγμός του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων θα πρέπει επομένως να τελειώσει. Καθώς οι δικαιολογίες για την καθυστέρηση εναλλάσονται, η κατάσταση δυναμιτίζεται. Άλλοτε έχει καθυστερήσει ο έλεγχος των δικαιολογητικών. Άλλοτε ο φόρτος εργασίας των υπαλλήλων της Διεύθυνσης Οικονομικών του Υπουργείου Εργασίας είναι απαγορευτικός για να επιταχύνθουν οι σχετικές διαδικασίες. Άλλοτε λείπουν οι αρμόδιοι υπάλληλοι. Άλλοτε η βραδύτητα οφείλεται στο γεγονός ότι τα προγράμματα αυτά είναι νεοσύστατα και δεν υπάρχει η απαραίτητη τεχνογνωσία.

Τα εμπόδια και οι δικαιολογίες μοιάζουν με «μία λερναία ύδρα», όπου όταν αντιμετωπίζεται ένα πρόβλημα προκύπτουν άλλα δυο... Η αδικαιολόγητη καθυστέρηση των πληρωμών δυναμιτίζει συθέμελα την κοινωνική συνοχή. Το σημαντικό, εν προκειμένω, δεν είναι που οφείλεται η δυσκινησία της κρατικής μηχανής, αυτή άλλωστε είναι δεδομένη επί σειρά ετών, αλλά το τι θα γίνει για να διασφαλιστεί η αξιοπρεπής διαβίωση των υπαλλήλων.

Σημειωτέον ότι επί τούτου υπήρξαν πολλές αντιδράσεις από υγιείς Μ.Κ.Ο. που συκοφαντούνται συλλήβδην για διαπλοκή. Οργανώσεις που θέλουν όντως να προσφέρουν στα πλαίσια της ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας και που βλέπουν το ρόλο τους να ισοπεδώνεται καθώς αυτές καλούνται να πληρώσουν «αμαρτίες άλλων». Δυστυχώς όμως μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά...

Τα χτυπήματα για τις Μ.Κ.Ο. δεν τελειώνουν όμως εδώ. Πέρα από το έλλειμα ενημέρωσης και την γενικευμένη δυσπιστία για τους στόχους και τον τρόπο λειτουργίας τους, οι οργανώσεις εθελοντών έχουν να αντιμετωπίσουν ένα ακατάλληλο φορολογικό και νομικό πλαίσιο, που δεν επιτρέπει επ’ ουδενί να προωθηθούν οι κοινωφελείς στόχοι.

Οι Μ.Κ.Ο. καλούνται να επιβιώσουν σε χαλεπούς καιρούς. Επικρατούν συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας. Παράλληλα, ο βαθμός εθελοντικής συμμετοχής στη χώρα μας μοιάζει να είναι από τους μικρότερους στην Ευρώπη. Δυστυχώς, η Κοινωνία των Πολιτών είναι ισχνή, αναιμική, ανημπορη να αντιμετωπίσει τη γενικευμένη δυσπιστία και να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Θα την αφήσουμε να επιτελέσει το έργο της όπως ακριβώς συμβαίνει στις περισςότερες ευρωπαϊκές χώρες;

Το βασικότερο εμπόδιο όμως στην ανάπτυξη της Κοινωνία των Πολιτών είναι η ίδια η Δημόσια Διοίκηση. Η τελευταία δεν είναι σε θέση να συνεργαστεί ικανοποιητικά με αυτές τις οργανώσεις. Η ελλειπής γνώση των διοικητικών στελεχών στα θέματα που αφορούν την Κοινωνία των Πολιτών αλλά και η αδυναμία τους να κατανοήσουν τον βαρυσήμαντο ρόλο τους εμποδίζει την απρόσκοπτη λειτουργία τέτοιων οργανώσεων.

Διαβάστε περισσότερα »

Poros View

www.porosview.gr

Μέσα σ' ένα ήσυχο παραδοσιακο πέτρινο περιβάλλον με απεριόριστη θέα, σε μικρή απόσταση από τις κοσμοπολίτικες παραλίες του Πόρου, στον Γαλατά,  βρίσκονται τα δεκαέξι νεοκτιστα διαμερισματάκια , που σας προτείνουμε γιά να περάσετε ευχάριστα τις διακοπές σας, με λογικές τιμές.

Διαβάστε περισσότερα »